ကိုမင္းကိုႏိုင္ကို ေတာင္ကိုရီးယား လူ႔အခြင့္အေရးဆု ခ်ီးျမႇင့္ရန္ ေ႐ြးခ်ယ္

ကိုမင္းကိုႏိုင္ကို ေတာင္ကိုရီးယား လူ႔အခြင့္အေရးဆု ခ်ီးျမႇင့္ရန္ ေ႐ြးခ်ယ္

ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးကို အားေပးတဲ့အေနနဲ႔ သူ႔ႏိုင္ငံက အျမင့္ဆံုး ေပးအပ္ေနတဲ့ ဂြမ္ဂ်ဴး လူ႔အခြင့္အေရးဆုကို ဒီႏွစ္အတြက္ ကိုမင္းကိုႏိုင္ကို ေပးအပ္ဖို႔ ဆုေ႐ြးခ်ယ္ေရး ေကာ္မတီက ဆံုးျဖတ္ေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္ပါၿပီ။
၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသား ကိုမင္းကိုႏိုင္ ၂ဝဝ၇ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလက ႏွစ္ရွည္ ေထာင္ဒဏ္မွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ မိသားစုေနအိမ္တြင္ ေတြ႕ရသည့္ မွတ္တမ္းပံု ျဖစ္ပါသည္။ (Photo: AFP)

ဂြမ္ဂ်ဴးဆိုတာ ေတာင္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံရဲ့ ဆဌမေျမာက္ အႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးမွာ အခရာက်တဲ့ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္ကိုရီးယား ျပည္သူေတြဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္ရဲ့ အေမြအျဖစ္ ျပည္တြင္းစစ္ကို လက္ခံလိုက္ရသလို၊ အာဏာရွင္ေတြ လက္ေအာက္မွာလည္း ေနထိုင္ခဲ့ရ ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ၁၉၈ဝ မွာ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ေက်ာင္းသား၊ ဘာသာေရးသမား၊ အႏုပညာရွင္ေတြနဲ႔ ပညာတတ္ေတြ၊ ဆင္းရဲသား ျပည္္သူေတြ လူတန္းစားေပါင္းစံုက ဂြမ္ဂ်ဴးၿမိဳ႕မွာ စု႐ံုးၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံက ၈ ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုႀကီးလို ဒီမိုကေရစီ အံုကၽြမႈႀကီး ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီ ဂြမ္ဂ်ဴးအံုကၽြမႈကို အာဏာရွင္ ခ်န္ဒူးဝွမ္က အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းခဲ့လို႔ လူေပါင္းမ်ားစြာ ေသေက်၊ ဒဏ္ရာရခဲ့ၾကေပမဲ့ ကိုရီးယားျပည္သူေတြရဲ့ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈဟာ ရပ္တန္႔ မသြားခ့ဲပါဘူး။ ဂြမ္ဂ်ဴးအံုကၽြမႈမွာ က်ဆံုးသြားသူေတြကိုလည္း သူရဲေကာင္းေတြအျဖစ္သတ္မွတ္ခဲ့ၾက သလို ဂြမ္ဂ်ဴးစိတ္ဓာတ္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရး ဆက္လက္ လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ အာဏာရွင္ေဟာင္း သမတ ခြ်န္ဒူးဝွမ္လည္း ၁၉၈၈ မွာ ရာထူးကေန ဆင္းေပးလိုက္ရပါတယ္။

၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ေမလမွာ သမတ ကင္ယံုဆမ္က ဂြမ္ဂ်ဴးအမွတ္တရ မိန္႔ခြန္းေျပာၿပီးတဲ့ေနာက္ မွာေတာ့ ဂြမ္ဂ်ဴးအံုကၽြမႈကို ၿဖိဳခြင္းခဲ့တဲ့ တာဝန္ရွိသူေတြကို အျပစ္ေပးအေရးယူႏိုင္မဲ့ အထူးဥပေဒအျပင္ အံုကၽြမႈမွာ ထိခိုက္နစ္နာခဲ့သူေတြကို ကုစားႏိုင္ေရး ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အာဏာရွင္ေဟာင္း ခြ်န္ဒူးဝွမ္ကို တရား႐ံုးက ေသဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္ၿပီး၊ သမတေဟာင္း ကင္ယံုဆမ္ရဲ့ ေတာင္းပန္မႈေၾကာင့္ ခြ်န္ဒူးဝွမ္ကို ေသဒဏ္ကေန ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးလိုက္ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ ဂြမ္ဂ်ဴး အမွတ္တရပြဲ ႏွစ္စဥ္ျပဳလုပ္ခဲ့သလို ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြကိုလည္း ဂြမ္ဂ်ဴးလူ႔အခြင့္အေရးဆုေ႐ြးခ်ယ္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့တဲ့ ဒီဆုကို ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ဆုအတြက္ ေတာ့ ကိုမင္းကိုႏိုင္ကို ေ႐ြးခ်ယ္လိုက္တာပါ။

ဆုေပးဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဂြမ္ဂ်ဴးဆုေ႐ြးခ်ယ္ေရး အဖြဲ႕က ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ေသြးစည္း ညီညြတ္ေရးေကာ္မတီ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး မစၥတာ ခ်န္ဟိုကင္က မင္းကိုႏိုင္ဟာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ အထူးအေရးပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တေယာက္ျဖစ္လို႔ အခုလို ေကာ္မတီက ေ႐ြးခ်ယ္လိုက္တာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒါဟာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးကိုလည္း ေထာက္ခံအားေပးတာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသြားပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ ကိုမင္းကိုႏိုင္ကို လႊတ္ေပးဖို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ေတာင္းဆို ပန္ၾကားေၾကာင္း၊ ျမန္မာျပည္သူေတြ ကိုလည္း ဒီမိုကေရစီေရး ပန္းတိုင္ေရာက္ေအာင္ ဆက္လက္ႀကိဳးပမ္းဖို႔ အားေပးေၾကာင္း မစၥတာ ခ်န္ဟိုကင္က ေျပာသြားပါတယ္။
ကိုမင္းကိုႏိုင္ကို ဆုေပးဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာကို သတင္းေတြမွာ ၾကားရတဲ့အခါမွာ ကိုရီးယားေရာက္ ျမန္မာေတြက ဝမ္းသာၾကေၾကာင္းကိုလည္း NLD-LA ေတာင္ကိုရီးယားဌာနခြဲ ျပန္ၾကားေရး တာဝန္ခံ ကိုရန္ႏိုင္ထြန္းက ေျပာပါတယ္။


ကိုရန္ႏိုင္ထြန္း။ ။ 'သူရတဲ့အသံကို ၾကားၿပီးကတည္းက ဖုန္းေတြ အျပန္ျပန္လာၾကတယ္။ ကိုမင္းကိုႏိုင္ ဆုရသြားၿပီဆို ဟုတ္လား၊ ဘာလား ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို လွမ္းေမးတဲ့အသံေတြ ၾကားတယ္။ သူတို႔ ဝမ္းသာတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း စိတ္အားတက္ႁကြတယ္ဆိုတဲ့ အသံမ်ိဳးေတြ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သိရပါတယ္ခင္ဗ်။'

အဲဒီအျပင္ ဆုလက္ခံရယူမဲ့ကိစၥနဲ႔ ဆုကို ထိန္းသိမ္းထားမဲ့ အစီအစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ကိုရန္ႏိုင္ထြန္းက ခုလို ေျပာပါတယ္။

ကိုရန္ႏိုင္ထြန္း။ ။ 'ေလာေလာဆယ္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ စဥ္းစားထားတာကေတာ့ ကိုမင္းကိုႏိုင္နဲ႔ ရင္းႏွီးတဲ့ အေပါင္းအသင္း ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေသာ္လည္းေကာင္း သို႔တည္းမဟုတ္ ကိုမင္းကိုႏိုင္ရဲ့ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းထဲက ေသာ္လည္းေကာင္း တဦးဦးကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေ႐ြးခ်ယ္ၿပီးေတာ့ ကိုရီးယားႏိုင္ငံကို ေရာက္ေအာင္ ဖိတ္ၾကားၿပီး ဆုလက္ခံယူဖို႔ စဥ္းစားထားပါတယ္ခင္ဗ်။ ဘယ္သူရယ္လို႔ေတာ့ ခုခ်ိန္ထိ မဆံုးျဖတ္ရေသးပါဘူး။ ကိုမင္းကိုႏိုင္ရဲ့ ကာယကံရွင္ရဲ့ သေဘာဆႏၵကို ရယူမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာယကံရွင္ရဲ့ သေဘာဆႏၵ မရခင္ အခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီပိုက္ဆံကို ကြ်န္ေတာ္တို႔က လံုျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ ဘဏ္တခုမွာ ေပးပို႔ၿပီးေတာ့ အပ္ႏွံထားမွာ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်။'

၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ဂြမ္ဂ်ဴး လူ႔အခြင့္အေရးဆုရွင္ ကိုမင္းကိုိႏိုင္ကေတာ့ စစ္အစိုးရရဲ့ က်ိဳင္းတုံေထာင္မွာ ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္ခြဲ က်ခံေနရၿပီး၊ က်န္းမာေရးခ်ိဳ႕ယြင္းေနတယ္လို႔ သတင္းေတြ ၾကားေနရပါတယ္။ သူဟာ ဒီဆုနဲ႔ဆိုရင္ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံကခ်ီးျမႇင့္တဲ့ ေက်ာင္းသားၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုအျပင္ ႏိုင္ငံတကာက ေပးအပ္တဲ့ ဆုေပါင္း ၅ ခုရရွိၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

RFA သတင္းမွ